Toch geen herstel voor 17e eeuwse stolpboerderij.

Er kan een streep door het plan voor de restauratie van en nieuwbouw bij de monumentale boerderij Noord Akendam aan de Vergierdeweg. Vooral de grootschalige nieuwbouw en de stedelijke uitstraling daarvan vormt volgens het college van B en W een ernstige aantasting van de cultuurhistorische en landschappelijke waarden van deze zeer bijzondere en landelijke plek. Het ernstig vervallen boerderijcomplex, bestaande uit twee woningen en een ingestorte stolpschuur, is eigendom van Recreatieschap Spaarnwoude. Het bureau Huibrechtse & Koster Consultants heeft het plan Nieuw Akendam gemaakt voor de herbouw en het hergebruik van de boerderij. Die moet weer tot leven komen als fraaie buitenplaats met onder meer een restaurant met terras. Daarnaast is er ruimte voor een medisch kleuter dagverblijf en dagbesteding voor mensen met een beperking. B en W weigeren de vereiste vergunning af te geven. ’De hoge cultuurhistorische waarden op deze plek kunnen onmogelijk overeind blijven bij dergelijke grootschalige herontwikkeling’, zo beargumenteert het college de weigering. De twee nieuwe gebouwen worden 34 en 37 meter lang en elf meter hoog. Met hun moderne vormgeving met veel glas zullen ze veel lichtvervuiling geven in de nachtelijke uren en de horeca zal veel overlast voor de omgeving op gaan leveren. Naast de boerderij zou een flink parkeerterrein moeten komen. Het betreft een plek met een hoge kwetsbaarheid, stelt het college, waarbij de boerderij met bijgebouwen en erf en de landelijke omgeving een onlosmakelijk agrarisch geheel vormen. ’Het zeer oorspronkelijke en idyllische landschap vormt de verstilde groene biotoop van de boerderij, die hier al sinds de 17de eeuw staat en uiterst bijzonder genoemd mag worden. Het complex is in de Haarlemse context volstrekt uniek’, meent het college, dat voorziet dat de omvangrijke nieuwbouw ’de subtiele samenhang tussen bebouwing en omringend landschap dreigt te verstoren.’. De nieuwe gebouwen gaan de monumentale boerderij overschaduwen. ’Zij voegen zich niet naar de plek, maar nemen een dominante positie in. De nieuwe ontwikkeling vormt geen subtiele invulling op het bestaande agrarische ensemble, een ’grote klont’ bebouwing ontstaat die niet past binnen het ensemble.’ De nieuwe toegangsweg, parkeerplaats en bijkomende voorzieningen zullen deze plek nog verder aantasten en de druk op de groene stadsrand verhogen.

Initiatiefnemer Wiebe Koster reageert teleurgesteld. ,,Dit plan was een unieke kans om er nog iets van te maken. We kunnen het omvang niet aanpassen, want dan krijgen we de financiële onderbouwing niet rond. Voor ons houdt het nu op. Het Recreatieschap, dat al door de gemeente is aangeschreven om het noodzakelijke onderhoud te verrichten, zal tonnen moeten uittrekken om het te herstellen. Maar dat geld is er niet. Dan dreigt dit mooie monument roemloos aan zijn einde te komen.’’

Inmiddels heeft de gemeente Haarlem nabij het kwetsbare stuk grond waar niets lijkt te kunnen of te mogen, vlakbij de monumentale boerderij een stuk grond aangewezen voor de mogelijke bouw van een voorziening met een aantal woningen voor sociaal onaangepasten. Mensen die moeilijk plaatsbaar zijn en door overlast diverse malen uit hun woning zijn gezet. Ook deze bebouwing zal fors zijn. Naast de imposante gebouwen van Sterrenheuvel, die vorig jaar naast het beschermde gebied zijn verrezen, steekt de oude boerderij schril af met zijn bescheiden witte muren in het groene agrarische gebied. De vraag is, of behoud van de vanuit monumentenzorg beschermde boerderij nog mogelijk zal zijn.