Binnenkort verschijnt een boekje van de hand van Jan de Roos over een onderduik-geschiedenis in de Indischebuurt.

De titel van het boekje is: ‘Lyda & Liesje. Hoe een onverschrokken Jodenhelpster een kleuter uit handen van de nazi’s probeerde te redden’. 

Het gaat over Lyda Reijer, een 30-jarige muzieklerares die in haar woning aan de Atjehstraat in 1943 een Joods meisje verborgen hield, de vijfjarige Liesje Prins uit Amsterdam. Lyda gaf ook onderdak aan een Joods echtpaar uit Den Haag, regelde voedsel-bonnen enz. Helaas was de afloop tragisch: Haarlemse Jodenjagers deden na verraad een inval. Liesje en het echtpaar werden omgebracht in Auschwitz en Sobibor. Lyda Reijer kwam terecht in Vught en Ravensbrück, maar overleefde de oorlog. Er is gedegen onderzoek gedaan naar deze geschiedenis en er is contact geweest met nabestaanden in binnen-en buitenland. Het verhaal is voor Haarlemmers en zeker voor inwoners van de Indischebuurt informatief en zeer de moeite waard. Op 4 mei, doden herdenking vertelt Jan de Roos bij het plantsoentje aan de Madoerastraat tegenover huisnummer 28 over deze onderduik-geschiedenis, op een steenworp afstand van het huis waar zich het drama afspeelde (Atjehstraat 48). Er zijn twee sessies: om 13.30 uur en om 15.30 uur. De sessie duurt ongeveer een half uur. Toegang gratis en iedereen is welkom. Op de bijeenkomst is het boekje te koop, het kost € 17,50 en telt 80 blz., heeft een harde kaft en is rijk geïllustreerd. De uitgever is Loutje in Haarlem.

12 oktober 2022, 20.30 uur · Door Sanne Harmes NH Nieuws

Op de kruising van de Spaarndamseweg en de Schoterbrug in Haarlem springt sinds deze week een kleurrijke muurschildering in het oog. Op de schildering zie je vogels, die staan symbool voor uitvliegen en een eigen weg vinden. Een toepasselijk ontwerp, want in het gebouw komen studio’s voor jongeren tussen de 18 en 28 jaar. Verder bevat het kunstwerk nog een speciale boodschap voor de buurtbewoners. 

Het kunstwerk is ontworpen door Phylos Donkertino en Ben Plummer, die zich hebben laten inspireren door de ‘cycle of life’ van vogels. “Op de schildering zie je een vogel die een worm vangt en zijn jongen voert. De jonge vogel vliegt vervolgens uit en vangt zelf een worm om zijn eigen kinderen weer mee te voeren”, legt Donkertino uit. “Eigenlijk gaan de jongeren die hier komen wonen ook uitvliegen, net als de vogels.”

“Iedereen die met de route te maken heeft haalt iets uit die boodschap”

Phylos Donkertino, Grafisch Ontwerper

Voordat Donkertino en Plummer de muur onderhanden namen, is het gebouw al meerdere keren beklad geweest. “Buurtbewoners stoorden zich daaraan en dus kwam het idee van een professionele muurschildering”, vertelt initiatiefnemer van het bouwproject, Ernest van der Meijde. 

Maar een van de boodschappen die op het gebouw was geklad, bleek van grote emotionele waarde te zijn voor buurtbewoners en voorbijgangers. Daar prezen namelijk jarenlang de woorden ‘Hou vol!’. “Ik heb gehoord dat dat er was gezet voor een mevrouw die aan de overkant woonde en ernstig ziek was”, vertelt Phylos Donkertino. 

Bijzondere boodschap

Dat vonden de ontwerpers een mooie boodschap en ze besloten het mee te nemen in de nieuwe schildering. “Toen we begonnen met schilderen kregen we heel veel opmerkingen over die tekst. Je merkt dat iedereen die met die route te maken heeft iets uit die boodschap haalt”, legt Donkertino uit. “Sommigen vinden het een fijne boodschap in lastige tijden, maar ik sprak ook iemand die het als aanmoediging zag omdat ze daar altijd harde tegenwind heeft”, lacht hij. 

Bekladde muur met “Hou vol”! Ook Van der Meijde kent de verhalen en is blij dat de boodschap is meegenomen in het nieuwe ontwerp. “En het is ook nog eens toepasselijk op dit project, want daar zijn we inmiddels ook al zo’n vijf jaar mee bezig”, grapt hij. 

Foto van de reconstructie van de reclame muurschildering aan de gevel van de woning op de hoek van de Atjehstraat/Soendastraat, waar drogisterij Het Rode Leeuwtje en Decorschilder van Riet gevestigd zijn geweest.

Een prachtboek over 50 x Historisch Café. Het is een uitgave van Nieuwe Gracht Producties.

Een overzicht van de eerste vijftig Historische Café’s die gehouden zijn in de zaal van het Noord-Hollands Archief in de periode 2009 tot 2022. Vijftig maal interessante avonden over uiteenlopende geschiedkundige onderwerpen. Een uitgave met de achtergronden van alle muzikale bijdragen van het trio Bijlsma²Hooglugt, vaak opgediept uit de archieven van NHA. Met columns van Piet de Rooij, Marius Jaspers, René Snoeks, Teke Bijlsma, Frans van Deijl, Willemien Spook, Rob Luckerhof en Joost Mulder. Het boek is samengesteld en geschreven door Michaëla Bijlsma en is rijk geilliustreerd. Het boek telt 222 pagina’s en is volledig in kleur met een harde kaft. Prijs: € 25,00. Het boek is te bestellen bij http://www.nieuwegrachtproducties.nl

Foto: Rob Lagerweij, Bob van Oploo, Michaëla Bijlsma en Leo Fijen. (Foto: Willem Brand)

Boekje over in gesprek blijven met dierbare overledenen in Haarlem gepresenteerd, gebaseerd op de notitieboeken van de Barbara kapel aan het Soendaplein/

HAARLEM 4 november 2022. Na de Allerzielen dienst in de kapel van de Sint Barbara begraafplaats werd het boekje ‘Praten met de hemel’ ten doop gehouden. Eindredacteur Michaëla Bijlsma, die samen met Lolita Hooglugt tijdens de herdenkingsdienst had gezongen, pastoor Bob van Oploo, die de dienst had geleid, en beheerder van de begraafplaats Rob Lagerweij, kregen van schrijver Leo Fijen ieder een ‘eerste’ exemplaar.

Op een opengeslagen bladzij van het gastenboek op tafel is het volgende te lezen: ‘Lieve mam, gister was jij jarig en ik miste je meer dan ooit. Ik hoop dat je een hemels feest had, samen met pap.’

Bespiegelingen

In 2005 zag Rob Lagerweij in een hotel een gastenboek. Hij dacht: ‘Misschien kan dat ook in de kapel.’ Zijn idee was om bezoekers de kans te geven na een bezoek aan de begraafplaats hun gevoelens van zich af te schrijven. In 17 jaar tijd zijn maar liefst 30 blokken volgeschreven, vertelt hij na afloop van de dienst. “Ongelofelijk wat mensen schrijven, je wordt er stil van. Het voorziet naast het aansteken van een kaarsje voor de overledene duidelijk in een behoefte.”

Beheerder Rob gaf Michaëla Bijlsma, die regelmatig Allerzielen opluisterde met trio Bijlsma2Hooglugt, inzage in de boeken. Michaëla: “Leo die theoloog is vond het mooi materiaal. We hebben alle teksten ingedeeld in thema’s en Leo heeft daar bespiegelingen bijgeschreven. Je
denkt eerst: het wordt heel christelijk met veel Maria en God, maar het
is vooral een dialoog geworden. Er staan tekeningen van kleinkinderen
in, maar ook berichten als: We hebben gewonnen van Feyenoord.”

‘Praten met de hemel’ is voor 10,- euro te koop bij de beheerder van de begraafplaats of te bestellen bij uitgeverij Adveniat.

Jacco van Oostveen HD 27 juli 2022

HAARLEM

Oud-leerlingen van de voormalige Klaas de Vriesschool in Haarlem kunnen zich opgeven voor een reünie. Deze wordt op zondag 23 oktober gehouden in de Zoete Inval aan de Haarlemmerstraatweg 183 in Haarlemmerliede.

De Klaas de Vries Mulo is ontstaan en gebouwd in 1930 aan het Junoplantsoen in Haarlem-Noord. De school had vooral leerlingen uit de arbeidersklasse en de lagere middenklasse.

Deze locatie werd later te klein voor het aantal leerlingen dat de school bezocht. Daardoor verhuisde de Mulo in de jaren zeventig naar het Santpoorterplein. De school ging later op in Het Schoter, de scholengemeenschap die nog steeds bestaat.

Rondjes

De Klaas de Vriesschool had strenge regels. Zo mochten de meiden geen make-up dragen en werden de Duitse naamvallen op het ritme van de liniaal van de meester opgedreund. In de pauze liepen de jongens en meisjes gescheiden van elkaar verplichte rondjes om het plantsoen, met de wijzers van de klok mee. Leraren liepen mee om de boel in de gaten te houden.

Ondanks de strakke discipline zullen veel leerlingen met plezier aan hun schooltijd terugdenken, zegt Janneke van der Mije-Inpijn die de reünie mede organiseert. ,,De herinneringen zijn talrijk en hilarisch. Als je een oud klas- of schoolgenoot tegenkomt, raak je niet uitgepraat. Daardoor ontstond het idee om een reünie te organiseren.’’

Opgeven

Opgeven voor de reünie kan door een mailtje te sturen naar jinpijn@casema.nl of via de website die speciaal voor de reünie in het leven is geroepen: www.klaasdevrieshaarlem.nl. Er is ook een speciale Facebookpagina, met inmiddels ruim vijfhonderd leden.

De reünie in de Zoete Inval begint op 23 oktober om 13.00 uur en kost 30 euro per persoon. Voor dat bedrag kan onbeperkt geborreld worden en staan er diverse hapjes klaar.

NH Nieuws 4 juli 2022. Door Michaelvan der Putten.
Buurtbewoners van de Vroomstraat en Holsteijnstraat in Haarlem steken collectief de handen uit de mouwen. Ze hebben er namelijk besloten om alle parkeerplekken voor de auto’s om te ruilen voor fietsenrekken en bloemenperkjes. 

“We bedachten dit op een buurtbarbecue in 2019”, zegt een van de initiatiefnemers Bou Verhoef, die samen met een buurman bezig is om een fietsenrek te plaatsen. “We hebben toen de aanvraag bij de gemeente gedaan. Uiteindelijk kregen we, ook door corona, pas afgelopen april toestemming om de parkeerplaatsen weg te halen.” 

Parkeerplekken eruit, groen erin – NH Nieuws

De gemeente heeft het ‘groene idee’ financieel bijgestaan en het was wel spannend of dat zou gaan gebeuren. Het is namelijk de eerste keer dat bewoners met dergelijke plannen kwamen, waarin ze ook nog eens alles zelf zouden doen.

“We hebben geld gekregen van de gemeente Haarlem om dit te doen. Omdat we hebben besloten alles zelf te doen, besparen we kosten aan bijvoorbeeld Spaarnelanden die anders het groen zouden moeten plaatsen. Hierdoor blijft er meer geld over dat we kunnen besteden aan mooie planten en de fietsenrekken”, aldus Verhoef.

“We moesten wel even kijken hoe met dit idee om te gaan”MICHIEL GROOTHUIS GEMEENTE HAARLEM

Vanuit de gemeente was Michiel Groothuis betrokken bij dit project. “We moesten wel even kijken hoe met dit idee om te gaan toen het binnenkwam. Maar het sluit wel goed aan bij het beleid van de gemeente. En ik als opbouwwerker vind het tof om dit soort ideeën te ondersteunen. Want zo maak je samen je eigen straat.” 

En de auto’s

Dat er nu geen parkeerplekken meer zijn, vinden de buurtbewoner helemaal niet erg. Al was er wel een voorwaarde nodig dat er een alternatief gevonden zou worden.

“Een geschikte plek hebben we zeker gevonden”, zegt Verhoef. “Wij kunnen met de vergunning die we al hadden nu onze auto honderd meter verderop in de parkeergarage zetten. Die garage stond grotendeels leeg. Zo heb je een win-winsituatie.”

Het project is er voor een jaar. Na die tijd wordt er geëvalueerd en gekeken of het door zal gaan.

Je zal maar op zo een prachtige plek wonen en werken! In het prachtige Huis te Zaanen, midden in het Zaanenbos, bevinden zich thans op de bovenetage twee woningen. De begane grond wordt momenteel gebruikt als vergader- en trainingsruimte. Maar dat was ooit anders.

Willem Gunzeln, een van der huidige eigenaren weet te vertellen, dat er reeds voor 1325 een heerlijckheid moet hebben gestaan. En is het toevallig, dat het huis toen de naam droeg van Willem’s Hofstede?

Willem Gunzeln: “In 1296 werd Floris de V door edelen vermoord. Onder die edelen bevond zich ook Willem van Zaanen. Als wraak op de moord werd onder andere de Heerlijckheid Zaanen vernield. Vele jaren later kwam de Heerlijckheid weer in handen van het geslacht Zaanen, één van de oudste en aanzienlijkste geslachten van Holland”.

Verkocht onder voorwaarden

In 1881 kocht de heer A.A. Bredius, directeur van de buskruitfabriek “Muiden” het “Huis te Zaanen” voor 53.500 gulden voor zijn zoon C.J.A. Bredius. Het landgoed met de boomgaarden strekte zich uit van de Delft tot aan de Rijksstraatweg en stond bekend als “de tuinen van Bredius”.

Willem Gunzeln: “De heer Bredius verkocht zijn landgoed aan de gemeente Schoten, onder de voorwaarde, dat het een nuttige, educatieve bestemming zou krijgen. Aan die voorwaarde voldoen wij nog steeds. Want tegenwoordig wordt de begane grond van Huis te Zaanen vooral gebruikt als vergaderlocatie en worden er trainingen en workshops gegeven. Daarnaast worden er ook regelmatig informatie- en voorlichtingbijeenkomsten voor de omwonenden gehouden”.

Vele Haarlemmers bewaren dierbare herinneringen aan Huis te Zaanen, dat van 1930 tot 1988 dienst deed als bibliotheek.

Een uniek kans om de, laatste zogeheten Schotertype Stolpboerderij, Noord Akendam te bezoeken. De wijkraad heeft in samenwerking met de gemeente Haarlem en het Haarlems Verhalenhuis een festival georganiseerd om de bewoners van onze wijk mee te laten denken over een herbestemming van dit gemeentelijke monument. Gedurende het festival zal elk uur een rondleiding langs de oude boerderij plaatsvinden.

Niemand had het meer verwacht, maar de fontein op het Frans Halsplein werkt weer. Er waren veel problemen met deze fontein, doordat mensen er geregeld zeepsop in deden, waardoor het plein vaak vol schuim kwam te staan. Uiteindelijk is de fontein stuk gegaan en de hoop op herstel werd vanwege de kosten klein geacht. Maar het is toch weer gelukt, de fontein te herstellen. Laten we er met elkaar blij om zijn en van deze fontein genieten en vooral…………er geen verkeerde dingen mee doen. Zo blijft het Frans Halsplein voor iedereen een mooie plaats om even neer te strijken en te genieten.