Sporen van de gracht zijn gevonden onder het grote grasveld bij de Haarlemmer Kweektuin, voor de voormalige kaatsbaan.
,,Bij het grote onderzoek naar de hoofdburcht in de jaren negentig zijn er ook wel kleine onderzoekjes verricht naar dit gedeelte’’, vertelt archeoloog Sem Peters van Bureau Archeologie Haarlem. ,,Dat deze gracht er was, weten we ook van diverse oude kaarten, met name die van Jacob van Deventer uit 1560. Hoe breed en hoe diep de gracht was, wisten we tot nu toe niet.’’
Het huidige onderzoek wordt uitgevoerd door Bureau Archeologie van de gemeente in samenwerking met de Archeologische Werkgroep Haarlem. Aan de hand van boringen later dit jaar zal naar verwachting de volledige ligging van de gracht rondom het burchtcomplex kunnen worden vastgesteld.
De gracht liep om de voorburcht – ook wel aangeduid als voorhof – met onder meer de kaatsbaan, het poortgebouw en het bouwhuis (boerderij) dat bij het kasteel hoorde, en markeert de grens van het landgoed. Bij de boringen zijn de archeologen ook gestuit op de fundamenten van het toenmalige poortgebouw.
Schelpjes
Peters: ,,De boringen laten op het diepste stuk bijna gitzwarte grond zien met schelpjes daarin: posthoorntjes. Daarmee weten we dat we echt op de boden van de gracht zitten. Aan de hand van het type schep valt er waarschijnlijk ook nog wel het een ander te vertellen over de kwaliteit van het water en of het om stilstaand of stromend water ging.
Huis Ter Kleef werd in 1250 gebouwd als Huis ter Schoten en later uitgebreid. Het kwam eind 14de eeuw in bezit van de familie Ter Cleve. Van 1492 tot 1568 was het eigendom van de Brederodes totdat de Spanjaarden onder leiding van Don Frederik het huis confisceerde tijdens het beleg van Haarlem. In 1573 liet Don Frederik het kasteel opblazen om te voorkomen dat Oranjegezinden het zouden innemen om Haarlem te heroveren.
Prehistorisch
Behalve sporen uit de tijd van Ter Kleef zijn er ook aanwijzingen gevonden van veel oudere menselijke activiteiten. Vermoedelijk was hier in de prehistorie al sprake van landbouw, zoals recentelijk ook werd aangetoond bij het Delftplein en op de Eksterlaan in Noord. Peters: ,,We zitten hier op de flanken van de oude strandwal. Een aantal boringen liet tussen de laag puur strandwalzand en een veenlaag een laagje humusachtige grond zien, die op akkerbouw duidt.’’
Bron: Haarlems Dagblad, auteur: Richard Stekelenburg
haarlemnoord 